Cengiz Genç Yazdı: İsrail-İran Savaşının Görünmeyen Cephesi: Asimetrik Yanıt, Stratejik Denge ve Komuta Gölgesindeki İkinci Perde
İSRAİL–İRAN SAVAŞININ GÖRÜNMEYEN CEPHESİ: ASİMETRİK YANIT, STRATEJİK DENGE VE KOMUTA GÖLGESİNDEKİ İKİNCİ PERDE
Ortadoğu’nun tarihsel gerilim hatlarından biri olan İsrail–İran hattı, 2025 yılının ortalarında uzun süreli istihbarat savaşlarının sıcak çatışmaya dönüşmesiyle yeni bir evreye girmiştir. İlk günlerdeki hava üstünlüğü ve istihbarata dayalı saldırılarla İsrail’in belirgin avantaj sağladığı iddia edilmiştir. Ancak savaşın tek bir gününe ait bu kısıtlı gözlem, bütün resmi yansıtmaktan uzaktır. İran’ın ikinci ve üçüncü günlerde verdiği karşılıklar, asimetrik harp kapasitesinin ve stratejik derinliğinin ne denli etkili olduğunu gözler önüne sermektedir.
1. HAVA HAKİMİYETİ VE STRATEJİK REAKSİYONLAR
İsrail, savaşın ilk saatlerinde çok katmanlı bir saldırı stratejisi izlemiş; elektronik harp, hava kuvvetleri, dron ve uydu destekli istihbarat yöntemleriyle İran’ın komuta merkezlerini hedef almıştır. Ancak bu saldırılar, yalnızca çatışmanın ilk günü etkili olmuştur. İran, beklenenden hızlı bir toparlanma süreci göstererek, hem füze savunma sistemlerini devreye almış hem de füze bataryalarını korunaklı şekilde yeniden konumlandırmıştır. Bu süreçte gönderilen 500–600 civarındaki balistik füzenin %50’sinin Demir Kubbe’yi deldiği ve bazı stratejik noktalara isabet ettiği rapor edilmiştir.
2. SİBER SALDIRILAR VE ENFORMASYON HARP CEPHESİ
Savaş yalnızca fiziki cephede değil, bilişsel alanlarda da yürütülmektedir. İran, İsrail’in finans ve haberleşme altyapılarına yönelik siber saldırılar gerçekleştirmiş; bu saldırılarla bankacılık sistemleri, kamu ağları ve bazı dijital altyapılar hedef alınmıştır. Öte yandan, sosyal medya üzerinden yürütülen enformasyon operasyonları ile İsrail kamuoyunda korku, panik ve güvensizlik hissi güçlendirilmiştir.
3. SİVİL PANİK, MÜHİMMAT STOKLARI VE TOPLUMSAL ZAFİYETLER
İsrail’de okulların kapatılması, sivil halkın günlerce sığınaklarda kalması ve stratejik mühimmat stoklarının hızla tükenmesi gibi gelişmeler, savaşın psikolojik boyutunu öne çıkarmıştır. İran’ın özellikle hassas zamanlama ve eşgüdüm ile yaptığı saldırılar, kamu yönetiminde kriz yönetimini test etmiştir. Bu bağlamda, İran’ın yanıt kabiliyeti yalnızca askeri değil, psikolojik harp düzleminde de güçlü bir profil çizmektedir.
4. GİZLİ AJANDALAR VE KOMPLEKS İTTİFAKLAR
Küresel ölçekte ise savaş, ABD’nin örtülü desteği ve bazı Avrupa ülkelerinin istihbarat katkılarıyla çok boyutlu bir hale gelmiştir. Öte yandan, Çin, Rusya ve Pakistan gibi aktörler, İran’a yönelik askeri ve diplomatik dengeleyici manevralar geliştirmektedir. Bu durum, savaşın yalnızca iki ülke arasında değil; küresel güçlerin bölgesel hakimiyet mücadelesinin bir tezahürü olduğunu açıkça göstermektedir. Özellikle enerji hatları, ticaret yolları ve yeni dijital para sistemleri üzerinden yürütülen stratejik bloklaşmalar, savaşın derin planlama katmanlarını ifşa etmektedir.
5. SONUÇ: STRATEJİK DENGENİN YENİ PARAMETRELERİ
İran–İsrail savaşı, geleneksel güç gösterilerinin ötesinde, hibrit savaşın tüm enstrümanlarını içinde barındıran bir laboratuvar haline gelmiştir. İran’ın erken toparlanma kabiliyeti, batı istihbaratının öngörülerinin aksine, sahada yeni bir denge üretmiştir. Bu denklemde, klasik üstünlük kavramı yerini; bilgi, zamanlama, istihbarat ve halk psikolojisini yönetme becerisine bırakmaktadır. İsrail’in ilk gün zaferi olarak sunulan tablo, bugün daha çok taktik bir avantaj olarak okunmaktadır. Savaşın sonraki safhalarında, tarafların yalnızca askeri değil, diplomatik ve ekonomik kırılganlıkları da savaşın gidişatında belirleyici olacaktır.
KAYNAKÇA
– Al Jazeera English. (2025). “Iran Launches Retaliatory Strikes on Israel.”�- The Jerusalem Post. (2025). “IDF Reports Partial Breach of Iron Dome.”�- BBC Monitoring. (2025). “Cyberattacks Disrupt Israeli Banking Network.”�- Haaretz. (2025). “Public Panic as Israel Shuts Down Schools Amid Missile Barrage.”�- Stratfor. (2025). “Geopolitical Implications of the Iran–Israel Conflict.”
Kaynak: Cengiz Genç
Araştırmacı-Yazar
- Edirne’de İYİ Parti İl Divan Toplantısı Yapıldı - Temmuz 13, 2025
- Cengiz Genç Yazdı: Çağrı, Hatırlatma ve Vicdan Buluşması - Temmuz 13, 2025
- Fransa, Pervanesiz ve Hareketli Parçası Olmayan Rüzgar Türbini Geliştirdi - Temmuz 13, 2025
